خون جايگزين
تا به حال فکر کرده‌ايد که اگر در عمل جراحي يا به علت تصادف شديد به ميزان زيادي خون نياز پيدا کنيم، چگونه مي‌توان آن را پيدا و تزريق کرد؟ حتما مي‌گوييد سازمان انتقال خون براي همين کار تشکيل شده و بيمارستان از آنجا خون خود را تامين مي‌کند. اما هميشه خون کافي، به ويژه از گروهي که ما نياز داريم در دسترس نيست. سالانه در سراسر جهان بيش از چهار ميليون واحد خون به بيماران و مصدومان تزريق مي‌شود. دانشمندان به تازگي خوني درست کرده‌اند که مي‌توان آن را جايگزين خون طبيعي کرد.
پژوهشگران دانشگاهي و صنعتي به نوعي فناوري دست يافته‌اند که به‌وسيله آن مي‌توانند نوعي جايگزين خون بسازند که براي بيماران با سن کمتر 80 سال که نياز به تزريق خون دارند، مفيد است. هر واحد از اين نوع خون به اندازه سه واحد خون معمولي براي بيماران و افراد مصدوم کاربرد دارد و موثر است. نتيجه تحقيقاتي که در شماره ژوئن نشريه تروما به چاپ رسيده است، نشان مي‌دهد که در مطالعات فاز سه باليني، خون جايگزين با خون معمولي مقايسه شده و در 46 مرکز درماني در سراسر ايالات متحده، اروپا و آفريقاي جنوبي مورد ارزيابي و آزمايش قرار گرفته و نتيجه آن مثبت ارزيابي شده است.
آزمايش چه مي‌گويد؟
در مطالعه‌اي، 688 بيمار 18 ساله و بزرگ‌تر تحت عمل جراحي ارتوپدي قرار گرفتند. طي اين عمل، ميزان خون‌ريزي زياد است و نياز به تزريق و انتقال خون افزايش مي‌يابد. براي اين بيماران ابتدا خون معمولي و سپس خون جايگزين تجويز شد. يک واحد خون معمولي برابر است با 450 ميلي‌ليتر و يک واحد خون جايگزين برابر است با 65 گرم هموگلوبين تصفيه شده گاو که اين هموگلوبين در حقيقت هموگلوبين خون گاو است که پس از چند بار تصفيه شدن به دست مي‌آيد و مي‌توان آن را در دماي اتاق تا سه سال نگه داشت. همچنين مي‌توان تا 10 واحد از اين خون جايگزين را در مدت شش روز براي افراد نيازمند تجويز کرد و از مزيت‌هاي ديگر اين است که براي تزريق اين خون به تعيين گروه خوني نيازي نيست و براي هرکسي مي‌توان از اين نوع خون استفاده کرد.
دکتر کالين مکنزي، سرپرست تحقيقات و رييس پيشين مرکز مطالعات ملي تروما و فوريت‌ها در دانشگاه مريلند مي‌گويد: «ما دريافتيم که نياز به انتقال خون براي 59 درصد از 350 بيماري که خون دريافت کرده بودند، با استفاده از خون مصنوعي برطرف شد و اين خون جايگزين براي بيماران و افراد محتاج به خون که در سنين زير 80 قرار دارند، از همه مهم‌تر و مفيدتر است.»
براي بالاتر از 80 ساله چطور؟
براي افراد بالاتر از 80 سال با علايم و نشانه و عوارض حاد و نياز به خون در حد متوسط تا شديد، بهتر است از خون طبيعي استفاده کنيم و استفاده از خون جايگزين توصيه نمي‌شود.
عوارضي که دارد؟
بعضي از عوارض جانبي با تزريق اين نوع خون مشاهده مي‌شود که شامل مشکلات سيستم قلبي و عروقي و دستگاه اعصاب مرکزي يعني مغز و نخاع است. اين مشکلات در 21 نفر از بيماران مورد مطالعه که خون جايگزين دريافت کردند، مشاهده شد. بررسي‌ها نشان داد که اين عوارض به علت افزايش سن، نارسايي قلبي و درمان ناکافي به وجود آمده است. براي اين افراد که به علت افزايش سن به عوارض اختصاصي دچار شده‌اند، توصيه مي‌شود که فقط زماني از خون جايگزين استفاده شود که خون معمولي در دسترس نباشد. همچنين اين‌گونه بيماران بايد از نظر وضعيت حجم داخل عروقي و پرهيز از افزايش حجم مايع داخل رگ‌ها تحت مراقبت شديد قرار گيرند. دکتر گرين برگ، سرپرست کارکنان پزشکي شرکت بيوپيور که کار تخليص هموگلوبين گاوي در آن انجام مي‌گيرد، توصيه کرده است که اين گونه مراقبت‌ها بايد به ويژه براي افراد سالمند مورد توجه قرار گيرد.
ممکن است مرگي هم در کار باشد؟
ميزان مرگ ناشي از تزريق خون جايگزين در گروه‌هايي با نيازهاي متوسط به تزريق خون بسيار کم و در حدود يک درصد است. افرادي که نياز زيادي به خون جايگزين براي تزريق دارند، ممکن است تا پنج درصد آنها دچار مرگ زودهنگام شوند. همين احتمال براي افرادي که نياز زيادي به خون براي جايگزين خون از دست رفته دارند و با خون طبيعي درمان مي‌شوند، سه درصد است که به گفته پژوهشگران اين مطالعه، اين اختلاف آماري مهم نيست و تقريبا برابر درنظر گرفته مي‌شود.
عوارض ديگري هم دارد؟
بسياري از عوارض ديگر و کمتر خطرناک تزريق خون جايگزين، ناشي از عوارض فيزيولوژيک تزريق اين فرآورده است که شامل زردي پوست يا يرقان، افزايش فشار خون و افزايش آنزيم‌هاي تروپونين و ليپاز است. اين عوارض که گهگاه به وجود مي‌آيد، هيچ‌گونه علايم و مشکل باليني در فرد به وجود نمي‌آورد اما بايد به ياد داشته باشيم که تزريق اين دارو يا شبه دارو براي افرادي که ايمني آنها موجب تخريب گلبول‌هاي خون مي‌شود يا از نظر اعتقادي نمي‌توانند از اين خون استفاده کنند، ممنوع است.
منبع:www.salamat.com
/م
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}